LÊ BÁ KHÁNH TRÌNH VS NGÔ BẢO CHÂU

(3) 30/10/2016: Chiều.

LÊ BÁ KHÁNH TRÌNH VS NGÔ BẢO CHÂU

Có một cô nàng théc méc: (1) nhà toán học Lê Bá Khánh Trình, một thời nổi tiếng được giải toán quốc tế, về lại nước và chuyên đi dạy, nhưng sau đó im ru bà rù. (2) một ông toán học nổi tiếng khác mang tên Ngô Bảo Châu, được giải thưởng Fields, ông này sao lên báo hà rì hà rầm. Cô nàng théc méc tại sao, một người ở trong nước thì im ru bà rù, một người ăn lương đại học Mỹ thì hà rì hà rầm. Có một cô nàng khác, phản biện: "Và còn nhiều người đoạt HCV Toán Quốc Tế cũng ra nước ngoài và chìm nghỉm ở đâu đó. Nên câu hỏi này về cơ bản là không cần phải trả lời vì chẳng có gì để trả lời ạ.". Tôi nghiệp cô théc méc. Nó giống cái chuyện cô giáo nào đó làm thơ bắt đầu bởi câu: VN sao ngộ quá anh ơi.

Thật ra, người làm toán, họ đâu cần chi bao nhiêu vật tư nguyên liệu để làm việc: cái đầu, quyển vở, và cây viết. Thời đại KTS thì có thể cần đến một cái máy tính siêu tốc để giãi quyết những bài toán đang nghiên cứu. Nhưng có lẽ, LBKT không có những bài toán hóc búa phải giải sử dụng máy tính siêu tốc, nên chọn ở lại nước lặng lẽ làm nghề gõ đầu trẽ thích toán. Anh ta đúng là một nhà giáo chân chính, hiểu biết cái giá trị thực của mình.

Còn chuyện ông GSTS Toán Ngô Bảo Châu lại là một chuyện khác. Bố mẹ ông NBC là thành phần trí thức miền Bắc, nhưng hình như có vấn đề gì với NN trong phong văn nhân giai phẩm. Do đó, cha mẹ tìm cách cho ông NBC thoát khỏi cái không khí ngột ngạt ở miền Bắc. Một học bổng đi học Pháp là một dịp may cho ông NBC. Phải nói, nước Pháp rất hâm mộ những nhân tài giòi toán không cần biết họ đến từ quốc gia nào. Anh chị Tú tài nào có cái bằng MPC (math, physique, chimie - toán lý hoá) là cha mẹ cưng như điếu đổ. Do đó, sống trong một môi trường như thế, thêm lại có tài, nên NBC đoạt được giãi Fields.

Nhưng có một điễm hơi kỳ kỳ là: trước khi nhận giãi, ông Châu đã bỏ quốc tịch Việt lấy quốc tịch Pháp mà không ai biết. Cho nên khi nhận giải ông Châu là người Pháp chứ không phải là người Việt, và TT Pháp Hollande đã tặng huân chương cho ông Châu, nhân danh nước Pháp. Cái vô duyên nhất là báo chí VN rầm rộ về vụ ông Châu tưởng là nhân danh VN thì lại là Pháp. Cái vô duyên thứ hai, ông Châu mang quốc tịch ngoại, mà lại được cấp một cái villa để chứng tỏ là NN trọng dụng nhân tài.

Cái kỳ kỳ kế tiếp, là mang quốc tịch Pháp nhưng Ông Châu lại được tuyển dụng bởi một đại học Mỹ. Nghĩa là, VN bỏ công nuôi ông Châu 22 năm, nước Pháp bỏ công bỏ của nuôi ông Châu 4 năm, và cuối cùng thì thằng Mỹ đón lỏng sử dụng ông Châu, không đầu tư một cent. Hay không. Và OGT tự hỏi ông Châu có lấy thêm quốc tịch Mỹ hay không? Bí mật.

Cái kỳ kỳ cuối cùng, là ông Châu không biết mang danh quốc tịch nước nào mà nhận điều hành một trung tâm toán học được xây cho ông Châu. Dưa trên cơ chế nào, người dân không biết rõ, theo điều luật nào không ai biết.

Qua những diễn biến vừa kễ trên, ông Châu đi lần vào quỹ đạo làm chính trị, thay vì làm toán học. Đó là cái mà ai cũng lo, không biết ông Châu sẽ đi về đâu.

Không biết cô nàng hết théc méc chưa.

Duong Quang Thiện - 30/10/2016