HOT DOG LÀ GÌ THẾ? THÀNH PHỐ THÔNG MINH LÀ CÁI GÌ TA.?

(A) LAI RAI   (2)

HOT DOG LÀ GÌ THẾ?

Hôm qua, có một trẽ trâu đến nhà Ôn trã tiền. Nó mượn tiền không lãi mua nhà chung cư, trã góp trong 4 năm. Lần này là chót.

Khi nó về, Ôn hỏi O Gái, nó đem cho chi thế?  O Gái bảo: dạ, cặt Mỹ ôn ạ.
Hay ta, cặt Mỹ là cái gì thế? O Gái đem cho Ôn coi: té ra xúc xích làm theo kiểu Đức.

Ôn hỏi O Gái: sao gọi là cặt Mỹ. Thì O bảo vào những năm 1967-72, O Gái hồi ấy vào khoảng 15 tuổi, gia đình ở Đông Hà, gần một căn cứ Mỹ. Con gái bọn O chuyên đi giặt ũi áo quần cho Mỹ, kiếm xu (cent). Cho nên thường xuyên lính Mỹ cho đồ hộp đem về ăn. Trong ấy có hot dog mà các O nhà ta không biết đọc tên gọi đại theo hình tượng: cặt lính Mỹ, gọi nhanh là cặt Mỹ. Vui phải không bà con.

Saigon hồi ấy gọi là xúc xích, phiên âm từ saucisse của Pháp. Tiếng Anh là sausage. Dân các nước châu Âu, thì 3 nước Đức, Áo, và Thuỵ Sĩ ăn rất nhiều xúc xích thường gọi là wurst fleisch. Dân Đức di cư rất nhiều qua Mỹ vào thời lập quốc, thì gọi xúc xích là hot dog. Nếu người Việt ta mà dịch "chó nóng" như hot girl, hot boy thì chã nghĩa lý gì cã. Cái từ hot dog làm Ôn thắc mắc khi đọc truyện Mỹ. Cuối cùng, thì ôn cũng tìm ra: tụi Mỹ, phần lớn theo đạo Tin Lành, nên họ bị ám ảnh bởi sex. Con chó đực khi lên cơn dục thì con cu nó dương ra rất lớn và đặc biệt màu đỏ chét. Do đó cái xúc xích của người Đức sản xuất màu đó giống dương vật con chó lên cơn, nên tụi Mỹ gọi là hot dog nghĩa là con chó lên cơn. Thế thôi. Còn mấy o Gái Quãng Trị thì đơn giản gọi hot dog là cặt Mỹ.

(B) SUY NGHĨ LUNG TUNG LANG TANG

THÀNH PHỐ THÔNG MINH LÀ CÁI GÌ TA.?

Lối sau này, bạn thường hay nghe nói đến 2 từ: smart và Intelligence. Từ smart thường xuất hiện trong smartphone mà ta dịch là : điện thoại thông minh. Còn từ intelligence thì trong business intelligence, intelligent City, artificial intelligence (AI, trí tuệ nhân tạo) v.v... và chi cũng là thông minh cả.
Chắc người ta, nhất là mấy lãnh đạo VN thích chơi chữ, biết từ thông minh trong câu nói: "thằng nhỏ này, con nhà ai, sao mà thông minh thế". Truong phạm trù câu này, ai cũng hiểu là: so với tuổi đời, thằng nhỏ sao có những kiến thức như người lớn vậy thế.  Thường người ta đánh giá sự thông minh qua số kiến thức tích tụ theo tuổi tác, cũng như mức độ suy luận, lý luận cao siêu hơn so với tuổi tác.

Bây giờ, ta hay nghe tới 2 từ smart và intelligent. Smart, theo ôn hiểu là "khôn lanh", "lanh lợi". Còn intelligent là thông minh. Và 2 từ này xuất hiện không lâu lắm, 2-3 năm trở lại đây, trong lĩnh vực tin học, CNTT. Khi người ta gọi một smartphone và VN ta dịch là điện thoại thông minh, thì có cái gì lấn cấn: điện thoại là một đối tượng (object hoặc thing) mang tính thụ động (passive) còn Intelligence thì lại mang tính tích cực năng động (active). Như vậy cái lấn cấn của smartphone là cái chi vừa tiêu cực vừa lại tích cực. Cái gì mà kỳ kỳ thế.

Bây giờ, bạn gởi con đi học ở trường mẫu giáo, mà người ta quãng cáo là ngôi trường mẫu giáo thông minh. Nghĩa là ngôi trường có gắng camera, và hình của phòng ốc nối về máy smartphone của bạn. Cái camera bây giờ người ta gọi là cái IoT (internet of Thing, có người dịch là Internet Vạn vật; ôn thì dịch là vật thể nối mạng) nó ghi những hình ảnh rồi chuyển về cho smartphone của bạn. Thình thoảng bạn nối về camera để xem tình hình con bạn thế nào. Như vậy ĐTDĐ của bạn là bình thường như mọi điện thoại thông thường. Nhưng nếu bây giờ cái IoT có gắn một phần mền có khả năng phân biệt một vụ hoã hoạn, hoặc một vụ bạo hành của cô giữ trẽ đối với một đứa trẻ, và máy của bạn khi nhận được tin và máy có gắn một phần mềm nhận diện được con bạn và tự động báo cho bạn biết. Thì lủc này smartphone đúng là thông minh.

Từ những định nghĩa kễ trên, bạn có thể tự hình dung một thành phố thông minh là thế nào, và đánh giá mức độ thông minh thành phố đến đâu, xem các lãnh đạo xạo tới đâu.

Dương Quang Thiện 18/3/2017