NCVCDG-17: NÓI CHUYỆN VỚI CÁI ĐẦU GỐI: NGÂN HÀNG BANK OF AMERICA BỊ PHẠT VẠ

DG: chào Ôn buổi sáng.
OT: chào DG. Mấy ngày nay ôn lặn đi làm dự án. Lâu ngày bỏ lập trình, nên bây giờ mệt.
DG: thôi thì ôn bỏ cha nó cho xong, tham công tiếc việc làm chi cho khổ cái thân già. 81 tuổi rồi chứ đâu phải con trẽ 25.
OT: thì ai cũng khuyên Ôn thế. Thôi khuyên, để cho người ta khuyên, còn nếu thấy khoái làm thì làm, có chết ai đâu, trừ khi muốn chết nhanh.
DG: ôn mà chết nhanh thì có nhiều người mừng, ôn biết sao không?
OT: ôn biết DG nói gì rồi. Đừng suy bụng ta ra bụng người, tội chết.
DG: dạ. Hôm nay ôn có chi vui kể cho tụi con nghe với. Hôm kia ôn kể chuyện Gaza, thấy mà buồn.
OT: hôm nay có chuyện ngân hàng Mỹ nổi tiếng Bank Of America (BofA), phải trả tiền phạt cho NN Mỹ một số tiền phạt lên đến 16 tỹ đô.
DG: kinh khủng, 16 tỹ đô, bằng 350.000 tỹ đồng VN.
OT: đâu chỉ một mình BofA. Còn một số ngân hàng Mỹ khác như: (1) NH JP Morgan Chase đã trả 9 tỹ đô vào tháng 11/2013; (2) NH Citigroup phải trả 7 tỹ đô ngày 14/7/2014. Còn một số NH khác tại Mỹ cũng như ở ngoài nước Mỹ như HSBC, USB, Credit Suisse, v.v..cũng đang chờ xướng tên bảng vàng phạt vạ.
DG: xem ra NH càng lớn càng làm ăn gian lận. Chuyện libor gì đó chưa thấy đụng đậy.
OT: đúng thế, thời buổi kim tiền này, công ty nội địa cũng như công ty đa quốc gia, không phân biệt TB hay CS, công ty nào làm ăn lớn thì lại càng gian dối. Qui mô Mỹ là lớn nhất thế giới.
DG: NH BofA bị phạt về vụ gì thế Ôn?
OT: chuyện rắc rối, rối rắm lắm. Muốn hiểu vấn đề, thì phải kể dài dòng, không biết người nghe có kiên nhẫn ngồi nghe không?
DG: thì ông cứ kể đi. Có người rãnh rỗi sẽ "lót dép hóng chuyện" của ông mà.
OT: ừ thì kể. Ôn đang bí khi tụng kinh ERP/Inventory Control, nên nghỉ xả hơi, kể chuyện cũng hay đấy. DG có biết chuyện khủng hoãng bất động sản (BDS) ở Mỹ năm 2007, mà người ta gọi là subprime không?
DG: dạ, có nghe loáng thoáng, chã hiểu mô tê, thêm lại chuyện xa tít bên Mỹ không ảnh hưởng chi đến dân ngu khu đen VN này, nên chả tìm hiểu chi thêm.
OT: bây giờ dân ngu khu đen DG có chịu "lót dép hóng chuyện" ông kể hay không.
DG: con nghe người ta khen ôn kể chuyện hay lắm, thôi ráng mà nghe cho nó mở cái đầu gối, chứ không phải đầu óc.
OT: câu chuyện bắt đầu như thế này: theo nguyên tắc khi ở Mỹ người ta muốn đến NH vay tiền mua nhà, thì NH phải xem tình hình tài chính của người đi vay có khả năng trả nợ trong tương lai hay không.
DG: dạ, đó là lẽ thường tình, người ta phải tính mức độ rũi ro khi cho vay. Có gì là lạ đâu Ôn.
OT: nhưng khi trong ngân hàng có quá nhiều tiền phải cho vay, mà lại cũng có nhiều người muốn vay tiền mà xét theo nguyên lý thông thường thì không thể vay được. Như vậy, sao đây?
DG: dạ, đúng thế, làm sao đây ta?
OT: thế là có một cha nội tên là Bill Clinton... Có biết ông này là ai không?
DG: dạ biết. Ông ta là cựu TT Hoa Kỳ, người đã bị tai tiếng trong một cuộc tình "không đúng cách" với một cô sinh viên thực tập người Do Thái gốc Roumanie tên Monica Levinsky, người đả qua Hà Nội năm 1995, có buổi thuyết trình tại trường đại học QG Hà nội đã mặt dày tuyên bố chiến tranh của người Mỹ ở VN là chính nghĩa.
OT: sao mà biết rõ thế?
DG: dạ, con còn biết rõ, là sau khi ông ta thoát nạn tình dục "không đúng cách", thì ông nợ đám luật sư "cải trả góp" lên đến 28 triệu đô. Sau khi rời khỏi Nhà Trắng, ông ta phải viết sách và đi diễn thuyết khắp nơi để kiếm tiền. Hình như tháng 7/2014 vừa qua, ông ta tuyên bố đã trả xong món nợ 28 triệu đô này. Kinh khủng.
OT: thôi, ta đang lạc đề đây. Năm 2001, ông Clinton ra sắc lệnh cho phép NH cho vay, mà khỏi xét tình hình tài chính của đương sự, nói nôm na là cho vay búa xua.
DG: thế là tay phù thuỹ Bill Clinton đã mở nút chai cho con quỹ BDS bị giam hãm thoát ra ngoài.
OT: đúng thế. Thế là dân chúng ùn ùn vào NH xin vay tiền, nhất là dân khố rách áo ôm người da đen Mỹ là nhiều nhất. NH cũng lợi dụng tình thế này để tăng lãi suất cho vay, cho rằng kiểu cho vay này đầy rũi ro, do đó lãi suất cao gần xấp hai so với vay chính qui.
DG: thế là NH hốt bạc.
OT: đâu hết chuyện con ơi. Người ta phần lớn vay tiền để mua nhà. Mà nhà thì phải có sẵn mới mua được. Thế là, các nhà xây dựng, mà người Mỹ gọi là promotioner, nghĩa là những người chuyên tìm đất, lên dự án xây dựng, kiếm ngân hàng đổ tiền vào xây dựng, ...đổ xô đi tìm ngân hàng cho vay tiền để xây dựng. Và NH cũng nhân dịp này để tăng lãi suất cho vay. Nói tóm lại NH ăn to ở hai nơi: người đi vay mua nhà, và người đi vay xây nhà. Ai ai cũng vui vẻ.
DG: rồi sao nữa Ôn.
OT: tiền dân chúng gởi tiết kiệm để NH lấy đó đem cho vay đâu phải là vô hạn.
DG: dạ đúng thế. Nếu tiền tiết kiệm của dân chúng đem cho vay hết thì lấy đâu cho vay tiếp. Thiệt là đâu cái điền.
OT: thế là NH ló cái khôn: NH đem tất cả hợp đồng cho vay mua nhà ra thị trường chứng khoán, coi như là một sản phẩm tài chính. NH là một công ty. Sản phẩm là các hợp đồng vay mua nhà và xây nhà. Và đưa ra quốc tế, chứ không hạn chế trong biên giới Mỹ. Như vậy, tiền đầu tư chứng khoán đổ vào ngân hàng, NH cho vay, hồ sơ vay dùng làm cổ phần. Tiền thế giới từ Thuỵ Sĩ, Đức, tuôn đổ vào Mỹ. Thế giới giàu cỏ trong giới đầu tư, nhảy nhót ăn mừng, vì ai cũng lãi to. Ở Tây Ban Nha cũng cãnh tượng tương tự. Nhưng ở đây, BDS chú trọng đến những người giàu ở Bắc Âu muốn có căn nhà thứ 2 để đi nghĩ hè hoặc nghĩ đông.
DG: tiền lãi giống cục tuyết từ trên núi lăn lần xuống núi. Càng lăn, càng lớn dần. Đến cuối chân núi, thì cục tuyết to đùng, rồi thình lình vở tung, phải không Ôn?
OT: Đúng thế, người ta không trù liệu việc vào năm 2007, thình lình số người thất nghiệp xảy ra trong giới dân da đen Mỹ, quá lớn, họ không còn tiền để trả tiền vốn lẫn tiền lãi. Khủng hoảng này người Mỹ gọi là subprime. Khó dịch ra tiếng Việt, mà có dịch được thì chả có nghĩa gì cả.
DG: chuyện gì xảy ra, Ôn?
OT: đơn giản là sau 3 tháng, mà bạn không trả vốn lẫn lãi thì NH tịch biên nhà bạn. Nếu bạn sống độc thân, với một con chó làm bạn, và có một chiếc xe cà tàng, thì bạn chỉ có nước vào một sân camping, thuê một chỗ, ngủ với con chó trong xe, và ăn uống kiểu cơm đường cháo chợ. Còn nhà thì bị NH tịch biên. Nếu bạn có đồ đạc, giường tủ, thì NN sẽ đóng thùng gởi ở một nhà kho gọi là magasin general. Năm 2007, NH tịch biên 7 triệu căn nhà. Những năm sau đó Ôn không để ý là bao nhiêu.
DG: 7 triệu căn hộ, làm sao có đủ 7 triệu bảo vệ đế giữ căn nhà khỏi bị hôi của, hả ôn.
OT: làm chi có đủ bảo vệ để canh giữ nhà cữa. Nếu có hôi của thì cũng chỉ là vài cái bóng đèn, cữa sổ, v.v.. Thế là hằng triệu căn nhà không ai ở, nhưng lại có vô số người trở thành vô gia cư trong xe với con chó cưng. Hay, đúng là hay.
DG: không lẽ câu chuyện nó ngừng ở đây ôn?
OT: ai nói nó ngừng ở đây? Nó tiếp tục như thế này. Trước khi cái cục mũ subprime nó bưng ra giữa thanh thiên bạch nhật, thì mấy thằng cha lãnh đạo NH chúng đánh hơi thấy mùi ung thối (người Mỹ gọi là cổ phiếu độc hại) trong các cổ phiếu BDS của chúng. Thế là nhiều NH Mỹ trong ấy co BofA, Citigroup, JP Morgan Chase, liền dụ những nhà đầu tư mua các cổ phiếu bị đầu độc này (giống như trái cây TQ tẩm thuốc độc) với giá khá cao, trong khi chẹn các khách hàng vay mua nhà không có khả năng thanh toán.
DG: chẹn thế nào ôn?
OT: con làm như chi Ôn cũng biết, ở VN mà biết chuyện Mỹ ghê. Để ôn lấy một thí du: con đi vay  500.000$ mua cái nhà cũng trị giá 500.000$. Sau 3 năm con trả được 200.000$.
DG: như vậy, con còn nợ NH 300.000$. Nhà con còn trị giá 500.000$ mà. Có chi mà lo.
OT: BDS ở Mỹ thì có bao giờ trụt đâu, nên thiên hạ mới đi đầu tư. Nhưng trong tình hình này NH bảo rằng nhà con, đúng là mua 500.000$, nhưng con mua vào thời lạm phát giá cao hơn giá thị trường, bây giờ theo giá thị trường nhà con chỉ còn đáng giá 200.000$ theo NH. Như vậy, con nợ NH 300.000$, cái nhà chỉ còn 200.000$, như vậy con còn nợ NH 100.000$. Sao, tính đúng tính đủ phải không con.
DG: dạ, đúng thế. Thế là con đành đưa cái nhà cho NH, ký giấy nợ 100.000$, rồi xách xe đi ngủ ngoài công vièn với con mèo Mili.
OT: kịch bản là như thế con ơi. Ôn kể cho con nghe một chuyện thật 100%. Một người quen kể cho Ôn nghe chuyện này: ông ta cỏ một ông anh giáo viên qua định cư ở Mỹ. Ở Mỹ mà giáo viên bằng cấp ở VN thì không có giá trị. Ông ta, không biết làm thế nào mà vay được 1 triệu đô tại NH. Ông ta mua một căn nhà rồi đem cho thuê. Có vẽ làm ăn được, ông ta liền vay cho đủ 10 triệu đô, rồi đem mua nhà  cho thuê. Ở VN nghe nói ông có 10 cái nhà cho thuê, phục ông ta lăng chiên đổ đèn. Đi Mỹ đáng lắm. Dư tiền, ông ta về VN nhờ anh em đầu tư BDS.
DG: con đoán ra: đùng một cái khủng hoảng subprime. Mấy căn nhà chắc chỉ còn 5 triệu đô, thay vì 10 triệu. Thế là ông ta nợ NH 5 triệu đô.
OT: con đoán y chang. Thế là ông ta lên tăng xông, đột quỵ và qua đời. NH tịch biên 10 căn nhà, bao nhiêu tiền trong tài khoản NH bị phong toả. Vợ con phải qua tá túc nhà bả con.
DG: tụi NH có biết chi viêc ông ta đầu tư BDS ở VN không.
OT: may là không. Nhờ vậy, vợ con ông ta mới tạm đủ sống nuôi con ăn học thành tài tiếp nối american dream của ông bố. Muốn nghe tiếp không?
DG: có còn tiếp, thì ôn kể cho nghe tiếp.
OT: mấy thằng cha giám đốc các NH lớn của Mỹ, chúng đánh hơi mùi khủng hoảng, chúng liền bán các cổ phần BDS có "nọc độc" cho các nhà đầu tư ngây thư, nhất là cho hai nhà BDS lởn nhất của Mỹ lả Fannie Mae et Freddie Mac.
DG: thế là các nhà đầu tư chứng khoán BDS lỗ nặng.
OT: đúng thế, là họ đi kiện. Do đó hằng loạt các ngân hàng Mỹ bị phạt, như Ôn đã kể trên, nhà chức trách Mỹ bảo các NH này đã nói dối các nhà đầu bằng cách đã bán những chứng khoán BDS đầy rũi ro làm họ mất tiền.
DG: theo con suy đoán thì NN Mỹ đi đòi tiền cho những nhà đầu tư, chứ đâu có đi đòi thiệt hại của những người đi vay mua nhà như ông anh của ông bạn Ôn.
OT: đúng, DG lý luận sắc bén. Trong chuyện này, nghèo thì thua thiệt con ơi. Ở Mỹ hay ở VN cũng như nhau.
DG: à ôn, thế khủng hoảng BDS ở VN có giống Mỹ không?
OT: theo Ôn thì hoàn toàn không. Bên Mỹ, là người đi vay mua nhà, đã có nhà ở một thời gian, rồi không có tiền trả. Như vậy, phía NH gặp rắc rối. Còn ở VN thì người giàu có tiền (có thể là tiền của những tay tham nhũng, những tay đầu cơ, ...) họ bỏ tiền xây nhà để bán kiếm siêu lời, nhưng rũi không bán được, thành tồn kho. Có thể tiền xây nhà bán là tiền của các bà vợ của các ông lớn tham nhũng. Cú vừa rồi có thể là cú tàu vét của các bà, tưởng là lời to, nhưng bây giờ kẹt cứng. Phần lớn là các bà lớn ở ngoài Bắc, ổ tham nhũng nặng ký. Do đó, tiền đầu tư vào BDS ở VN là của thiên trả cho địa. Con thấy khủng hoảng BDS mà thằng dân ngu khu đen ở VN nó vẫn ngáy khò khò. Con có thấy ai xách xe ra ngủ công viên với chó không? Không có.
Thôi, ôn xem như là ôn đã mua vui nhiều trống canh cho bà con rồi, cho ôn đi tụng kinh ERP. Ngày hôm nay, có một cậu IT xin đến tụng kinh ERP với Ôn đó.

DƯƠNG QUANG THIỆN - 8/8/2014