NỘI CHIẾN SYRIE, MỚ BÒNG BONG CHÍNH TRỊ

16/2/2016:  Chiều

SUY NGHĨ LUNG TUNG LANG TANG  -  BÀI THỨ 18

NỘI CHIẾN SYRIE LÙNG TÙNG XÈN

Chắc các bạn VN đã nghe nói đến nội chiến ở Syrie, nhưng có vẽ các bạn không quan tâm cho lắm. OGT thì theo dõi từ lâu, nhưng chưa có lời bàn, vì cuộc nội chiến này nó rất phức tạp. Phức tạp ở chỗ là: khi nói đến nội chiến thì là 2 phe người trong nước đánh nhau, ở ngoài không can thiệp vào. Nhưng ở đây, tính ra có đến 4 phe đánh nhau: 2 phe nội và 2 phe ngoại, mỗi phe ít nhất có một tổ chức, và nhiều nhất là một liên minh gồm nhiều nước. Và một phe có thể đánh đến 2 phe cùng lúc. Và như vậy, không biết ai đang thắng ai, và ai sẽ ra điều kiện chấm dứt cuộc chiến nay đã qua năm thứ 5. Trong khi ấy, một cuộc nội chiến âm ỹ khác từ 2013 đển nay đã qua năm thứ 3: đó là Ukraine.

Mà cái kỳ lạ là 2 cuộc nội chiến này do Mỹ khởi xướng, theo một nguyên tắc chiến tranh mới là : chiến tranh uỹ thác (proxy war), mà có lần OGT đã giãi thích trong Facebook của OGT. Khởi xướng trong nhiệm kỳ của TT Mỹ, Obama, người không hiểu sao mà  Ũy Ban Nobel Thuỵ Điến đã vội vả cho một giải Hoà Binh Nobel vào đầu nhiệm kỳ khi chưa làm gì hết cho hoà bình ngoài việc là bảo sẽ rút lui quân đội Mỹ khỏi Irak và Afghanistan sau hơn một thập kỹ xâm lăng và tàn phá 2 nước này, với Irak là bảo Saddam Husein có vũ khí giết người hằng loạt (sau đó, lục soát mãi không có), còn với Afghanistan là bảo chứa chấp Bin Laden, thế rồi tìm thấy và giết ngay Bin Laden có truyền hình trực tiếp ở Pakistan, chứ không phải ở Afghanistan. Mà cái kỳ lạ đối với 2 cuộc nội chiến Syrie và Ukraine này, là Mỹ khởi xướng mà Nga cuối cùng phải chen vào giãi quyết: nghĩa là Mỹ ĩa vãi tùm lum, và Nga phải vào quét dọn còn bị chữi. Vui phải không.

Bây giờ, OGT sẽ cố gắng tìm hiểu vấn đề lùm xùm này:

Điều trước tiên, bạn phãi hiểu cho là:

(1) Trong vùng Trung Đông, Cận Đông, dân hồi giáo đươc chia làm 2 dòng: chiite và sunnite. Dòng chiite mang tính cách trí thức, còn dòng sunnite mang tính bình dân. Như vậy, vùng trung đông có 2 nước muốn làm sếp dân hồi giáo bất kể là chiite hay sunnite: đó là Iran và A rập Xê út.  Nga chơi với Iran, còn Mỹ khoái A rập Xê út. Như vậy, trong lý thuyết chiến tranh: người ta hay dùng thuyết chia để trị, để chia rẽ. Mỹ cố gắng thúc hai phe chiite và sunnite choảng nhau, để Mỹ làm ngư ông đắc lợi.

(2) vùng trung cận Đông châu Phi là vùng lắm dầu hoả. Trước khi phát hiện có dầu hoả thì các nước trung cận đông rất nghèo, sống theo lối du mục, nên biên giới giữa các nước này rất mơ hồ, rất lõng lẻo. Nhưng khi biết các vùng này có dầu hoả, thì thực dân Anh Pháp kiếm cách gom chia dân tộc nào đó cho nằm trên 2 nước hoặc 3 nước khác nhau, để sau này chúng chém giết lẫn nhau. Thí dụ: Ấn độ và Pakistan. Hoặc ở trung đông có dân Kurd, họ thuộc Kurdistan. Nhưng  thực dân Anh chia dân tộc này một nhúm ở Thổ Nhĩ Kỳ, một nhúm ở Irak, một nhúm khác ở Syrie, phần còn lại ở Kurdistan. Thế là dân Kurd ở TNK, ở Syrie, ở Irak đều muốn gộp lại với Kurdistan làm thành một nước Thống Nhất Kurdistan, với vô số các giếng dầu đã đươc khai thác. Do đó trong cuộc nội chiến Syrie này có 3 phe Kurd TNK, Syrie và Irak tham gia ẫu đã v.v..

Do đó, để cho dễ hiểu nước nào không có tài nguyên dầu hoả, và nuớc nào có tôn giáo thuần nhất (hoặc là thuần hồi giáo sunnite, hoặc là thuần hồi giáo shiite) thì sẽ không bị Mỹ châu Âu xúi giục đánh lộn. Thí dụ : Bangladesh, 100 % dân hồi giáo sunnite, không có dầu lữa, nên không chiến tranh, nhưng nghèo lạc hậu.

Bây giờ, ta trở về Syrie.

Bốn phe đang quần thảo xung đột với nhau ở Syrie từ năm 2011, nay đã 5 năm rồi. Ta thữ xem thành phần của các bên xung đột:

(A) BÊN CHỈNH QUYỀN HỢP PHÁP CỦA NƯỚC SYRIE - VÒNG TRONG

(1) Người đứng đầu bên A là TT Bashar al Assad, được bầu hợp pháp kiểu "cha truyền con nối". Assad là đối tượng mà bên B muốn lật đổ, cho rằng ông ta là tên "độc tài" như những tên độc tài khác trong vùng: Saddam Hussein ở Iraq, hoặc Khadafi ở Libye, ... mà Mỹ đã loại bỏ không thương tiếc trong thời gian qua. Còn các chính quyền A rập vùng Vịnh (A Rập Xê Út, Quatar, UAE, Thỗ Nhĩ Kỳ) thì không chấp nhận Assad, vì xem Assad như là con bài chiến lược của Iran tại Đông A Rập, giúp Iran làm chũ khu vực. Trong khi ấy, Nga lại thân với Assad, có đươc căn cứ không quân và hãi quân ở Syrie. Do đó, trong 4 năm qua Mỹ và 4 nước vùng Vinh chủ trương lật đổ chánh quyền Assad, bảo ông này là độc tài giết trên 260.000 dân thường. Thiệt hay không, chưa thấy chứng minh, nhưng con số đã đưa ra. Nga thì phản đối việc lật đổ TT Assad, chỉ có thông qua bầu cữ dân chủ thì số phận ông này do dân quyết định. Mỹ và đ ồng minh nhất quyết không chịu. Bế tắc.

(2) Quân đội Syrie. Là lực lượng trung thành với Assad chống lại các phe nhóm nỗi loạn và khũng bố chống chánh quyền Syrie (phe B). Quân số năm 2011 là 400.000 người, năm 2015 chỉ còn 125.000 người khi tới tháng 10/2015, Syrie mất đi 2/3 lãnh thổ vào tay quân nỗi dậy và IS.

(3) Cánh vũ trang Herzbollah, Liban, đã tham chiến vào đầu 2014, để bảo vệ chính quyền Assad.  Mỹ xem nhóm Herzbollah là khũng bố, vì nhóm này là địch thủ của Israel.

 

(B) BÊN CHỐNG CHÍNH QUYỀN HỢP PHÁP SYRIE - VÒNG TRONG

(1) Nhóm đối lập vũ trang chống chánh quyền Assad, được gọi là nhóm nỗi loạn Syrie, hoặc nhóm phiến quân Syrie, xuất hiện vào cuối tháng 6/2011, gồm vào khoảng 40k-50k nguời.Nhóm này còn mang tên: Armée Syrienne Libre, (ASL, tiếng Pháp, FSA, tiếng Anh)  Mỹ dựa vào nhóm này, được gọi là nhóm ôn hoà (đối lập với cực đoan) để lật đổ Assad. Nhóm này gồm nhiều nhóm nhỏ: (A) nhóm Tajamou Al-Izza nhận viện trợ vũ khí chống tăng của Mỹ; (B) nhóm Liwa Sukkur Al-Djabal, được CIA huấn luyện tại Qatar và tại A Rập Xê Út.

Mỹ thực hiện chiến tranh uỹ thác (proxy war) thông qua nhóm này, với sự giúp đở của Thổ Nhĩ Kỳ. Nghĩa là Mỹ cung cấp tiền bạc (mỗi tháng lãnh 750 đô/1 người), vũ khí, đạn dược để lật đổ cho được Assad. Có một chuyện tiếu lâm thực 100%: bộ quốc phòng Mỹ đã chi 500 triệu đô để đào tạo và cung cấp vũ khi cho đội quân FSA gồm 5.000 người tại Jordanie. Đào tạo xong đẫy 5.000 người về vị trí, thì chĩ có 2 thằng về đúng chỗ, số còn lại 4.998 đứa không biết sao chúng đầu hàng IS với đầy đủ quân cụ. Bộ trưởng QP Mỹ phãi xin lỗi Obama về vụ này, làm trò cười cho thế giới nhất là Nga. Tính đến ngày hôm nay, thì đạo quân FSA này đã bị rã rời, đang tính chuyện qua Nga làm tay sai đánh IS.

(2) Nhà nước Hồi giáo tự xưng là IS và Tổ chức Khorasan, một dạng IS tại Pakistan và Afghanistan. Nhóm IS này có vào khoảng 40.000-80.000 người, ngày càng tăng đến từ các nước châu Âu. Là nhóm có nhiều tiền bạc, vũ khí rất dã man. IS nhắm chiếm trọn Syrie và Irak để thành lập một NN Hồi Giáo chính thống.

Mỹ liệt nhóm NN IS và tổ chức Khorasan thuộc loại khũng bố, nên từ 2014, Mỹ dùng máy bay không người lái xâm phạm vùng trời Syrie nói là đế tấn công IS và Khorasan, nhưng sau 1 năm không kích với 7.000 phi vụ, IS không thấy tiêu hao gì cả, mà lại bành trướng lãnh thổ, làm cho Damascus sắp thất thủ, thì Nga từ tháng 10/2015, trước Hội đồng LHQ, tuyên bố ra mặt tham chiến ở Syrie nói là chỉ chống IS. Nga bảo chánh quyền Assad tự giải quyết xung đột với dân nỗi loạn FSA. Nhờ sự can thiệp của Nga, quân đội Syrie đã lấy lại phong độ, và đang chiếm lại những vùng bị IS chiếm cách đây 1 năm. Alepo có lẽ là thành trì cuối cùng của IS. 

(3) Mặt trận Nusra (nhóm thân Al Qaida) xuất hiện vào cuối năm 2012, gồm khoảng 10.000-20.000 người. Mỹ liệt mặt trận Nusra thuộc loại khũng bố.

(4) Lực lượng người Kurd Syrie được liên minh quốc tế do Mỹ dẫn đầu yểm trợ bằng cách không kích IS trong lãnh thổ Syria từ tháng 9/2014. Tuy nhiên, Thỗ Nhĩ Kỳ lại không thích nhóm này, vì nhóm này ăn ý với nhóm PKK ở Thỗ Nhĩ Kỳ đòi thành lập một nước Kurdistan thống nhất. 

(C) BÊN ỦNG HỘ CHÁNH QUYỀN HỢP PHÁP SYRIE  VONG NGOÀI

(1) Iran: Iran dựa trên nhóm alaouite của Assad để gây ảnh hưởng của Iran lên vùng Trung Cận Đông. Nếu Assad bị lật đổ, và một chính quyền đa số sunnite ở Damas sẽ làm cho Iran mất công toi. Do đó, Iran cố gắng nâng đở Assad, bằng cách yêu cầu Hezbollah, cũng như dân quân chiite Iraq, và dân quân chiite gốc Aghanistan giúp một tay nâng đở Assad, chống đở kẻ thù tứ phía. Nói tóm lại Iran muốn có vòng cung chiite đi từ vùng Vịnh lên Địa Trung Hãi xuyên qua chiite Iraq, alaouite của Syrie Assad và chiite Liban của Hezbollah.

(2) Nga: Trước 2011, Nga là nước hỗ trợ chính quyền Assad, có những hợp đồng cung cấp vũ khí, và cung cấp dịch vụ huấn luyện cho quân đội Syrie, chống phe nỗi loạn FSA. Nga hiện có căn cứ hãi quân và không quân ở Syrie.Nếu Syrie rơi vào tay Mỹ, thì xem như mất cả chì lẫn chài. Do đó, khi thấy Syrie sắp sữa bị lật đồ, tháng 10/2015 Nga trước Hội đồng LHQ, tuyên bố ra mặt tham chiến ở Syrie nói là chỉ chống IS. Nga bảo chánh quyền Assad tự giải quyết xung đột với dân nỗi loạn. Sau 4 tháng oanh kích, Nga đã giúp Assad lật ngược thế cờ. Thấy Alepo sắp trở lại NN Syrie, Mỹ và đồng minh kêu gọi đình chiến để giúp cứu trợ dân chúng,tại hội nghi Munich (Đức) ngày 14/2/2016. Nhưng có lẽ Assad và Nga đâu chịu để vuột cuộc chiến đến hồi kết thúc.

(D) CÁC NƯỚC CHỐNG CHÁNH QUYỀN SYRIE. - VÒNG NGOẢI

(1) Mỹ và các nước phương Tây (Pháp, Anh, Canada) ủng hộ và trang bị vũ khí các nhóm nỗi loạn phiến quân Syrie FSA (ngoại trừ IS, mặt trận Nusra và tổ chức Khorasan) chống chánh quyền Assad. Mỹ và phương Tây xem TT Assad là tên độc tài cần loại bỏ ( giống như Saddam Hussein, và Khadafi trước đây) trước khi nỏi đến chuyện chống IS, mặt trận Nusra và tổ chức Khosaran. Tới giờ này, thì Canada với thủ tướng mới Trudeau đã rút khỏi liên minh chống Syrie.

(2) Các nước A Rập Xê Út, Quatar, Tiểu Vương Quốc Ả Rập Thống Nhất (UAE), Thỗ Nhĩ Kỳ, Maroc, Jordanie, Qatar, Bahrein xem IS và Nusra là khũng bố, còn xem các nhóm đối lập khác ở Syrie là cách mạng. Các nước này ũng hộ các nhóm nỗi loạn thánh chiến, muốn hạ bệ Assad, làm Syrie bất ổn, vì không muốn Iran dùng con cờ Assad để làm sếp các nước đa số dòng sunnite. Trong khi ấy, các nước này lại liên minh với Mỹ và phương Tây chống IS và mặt trận Nusra.

(3) Israel: Nhà chức trách Israel có cùng quan điểm với người sunni: họ xem IS không phải là nguy cơ ưu tiên đối với NN Israel. Đối với Israel, thì Iran chính là mối nguy hiểm số 1, vì họ bảo Iran đã cung cấp một số tên lữa mà dân quân chiite Liban, đựợc gọi là Hezbollad chuyển qua Syrie giúp Assad mở một mặt trận thứ 2 chống Israel. Ngày nay, quân lực phòng không Nga được đặt ở Syrie sẽ hạn chế sự hoạt động của không quân Israel chống Hezboolah.

Tới đây, OGT hy vọng là bạn hiểu thấu cái mớ bòng bong Syrie.