NCVCDG - 12 KINH TẾ THỊ TRƯỜNG THẬT GIẢ - Hồi 3 (hết)

NCVCDG-12: NÓI CHUYỆN VỚI CÁI ĐẦU GỐI  :  KINH TẾ THỊ TRƯỜNG THẬT GIẢ - Hồi 3 (hết).

DG: chào Ôn buổi sáng. Ôn mạnh khoẻ chứ?

OT: ừ, không mạnh mà cũng không khoẻ, nhưng vì hoà bình của thế giới, Ôn phải tõ ra mạnh khoẻ.

DG: hôm nay, ôn nói cái gì mà kỳ cục thế? Cái gì mà hoà bình thế giới thế.

OT: thì lâu lâu mình cũng phải tập nhập vai một nhà lãnh đạo quốc tế nào đó, tuyên bố cái chi đó vô thưởng vô phạt chứng tõ ta đây quan tâm đến những gì thế giới đang quan tâm: hoà bình. Hoà bình trong khi israel và palestine đang tưng bừng nả pháo vào nhau làm không biết bao nhiêu là trẽ em chết oan, trong khi một chiếc máy bay của Mã Lai bị nổ trên bầu trời Ukraine với 300 hành khách tan xác, trong khi Mỹ và EU vừa tuyên bố cấm vận Nga vì vụ Ukraine, trong khi dàn khoan TQ 981, sau 2 tháng gây ầm ỷ ở biển Đông làm lãnh đạo VN ta mất ăn mất ngủ mất phát biểu, đang rút lui về đảo Hải Nam, v.v..

DG: mới sáng ra, mà ôn đã liệt kê bao nhiêu là tin tức sự kiện không vui vẻ tí nào!

OT: eh oui (phát âm: ê ùy) đời là thế.

DG: eh oui, là gì thế ôn.

OT: eh là ê, oui là ừ. Nói câu này thì phải nhún hai cái vai, cặp mắt nhướng lên một chút tõ vẽ thất vọng, đó là cách người Pháp họ phản ảnh "ê ừ, đời là thế". 

DG: thế sáng nay, ôn có chi để kể hay không?

OT: sao lại không, hôm qua nói chưa hết cái vụ KTTT thực giả mà ông BFB nêu ra.

DG: dạ, con nhớ ra rồi. Ôn chưa phản biện đoạn: "- Khối tư nhân 40% GDP và 40 % cho DNNN(trong đó kinh doanh xăng dầu 25%), đây là kết quả (output ) còn ông chưa nhắc đến nguồn lực đầu tư  (input) để thấy rõ sự khác biệt , thấy khối DNTN họ hiệu quả đến mức nào ? tỉ lệ lợi nhuận trên vốn đầu tư cao ntn ? 

Ông mà xem những con số này sẽ thấy DNNN đang chiếm gần trọn nguồn lực của nền kinh tế và đang ăn hại trên vốn của nhân dân.... Có 1 ông chuyên gia kinh tế nào vừa nói thế này " Ở VN lĩnh vực nào NN bỏ bê không quan tâm thì lĩnh vực đó phát triển vượt bậc ..."

OT: đúng thế. Trong phần 3 này, ôn sẽ vật lộn với đoạn trên. (1) trước tiên khối tư nhân đóng góp 40% GDP, ông BFB không "chê bai" gì cả, nghĩa là ổn rồi. Tuy nhiên, GDP là gì?

DG: là thu nhập bình quân tính theo đầu người, hoặc tính theo toàn quốc. 

OT: đúng thế, ai dạy cho vậy.

DG: dạ, con học lóm nơi này một chút, nơi kia một chút, nhưng không biết có đúng không, chỉ trông ông chỉ giáo cho..

OT: trong cách tính GDP, người ta chỉ tính tổng số tiền bán sản phẩm hoặc dịch vụ làm ra trong một chu kỳ kế toán, người ta không tính phần đầu vào (input) và phần hiệu quả chế biến (process). Đâu có báo cáo nào kê khai điều này, thì sao lại trách ôn không nói ra. 

DG: dạ, đúng thế.

OT: ngay cách tính GDP thì hồi thời bà đầm của Ôn còn sống bà đã chỉ cho thấy cái không ổn.

DG: con nghe nói bà đầm là giáo viên, mà sao bà lại biết đến những cái kinh tế chính trị rắc rối hả Ôn?

OT: bà là giáo viên nữ công gia chánh, nhưng bà đọc sách báo rất nhiều, nên kiến thức và lối suy luận của bà cao hơn ông một bậc. Bà hay cười mĩa khi ông rất ấn tượng về mấy con số về GDP của các nước giàu như Thuỵ Sĩ, Mỹ, Anh, v.v.. Bà nói GDP tính tổng thu nhập quốc dân, nghĩa thu nhập người giàu cộng với thu nhập người nghèo. Người nghèo có thu nhập gì bao nhiêu, họ chỉ đóng góp vào con số để mà chia tìm ra GDP. (Làm Ôn nhớ câu chuyện: một ông nhà giàu một ngày ông ta ăn một con gà. Cạnh bên có ông nhà nghèo, không có gà nào ăn cả. Thế là tính GDP của hai ông này tìm ra đựợc GDP là 1/2 con gà.) Ngoài ra, bà bảo giới nhà giàu thì cũng có nhiều loại. Thu nhập của các ngân hàng, của các quỹ đầu tư cũng được gộp vào con số GDP. Bà bảo ở Thuỵ Sĩ, cũng như ở Mỹ có rất nhiều công ty đa quốc gia, nhiều ngân hàng, nhiều quỹ đầu tư, tiền lãi của các tổ chức này được gộp vào để tính GDP thì làm gì mà trên bảng xếp hạng các nước Thuỵ Sĩ và Luxembourg và Mỹ không đứng đầu thế giới. Do đó, bà bảo dân Thuỵ Sĩ, dân ngu khu đen không có giàu đâu như người ta tưởng.

DG: thế là thiên hạ họ đồn ông, vì lấy bà đầm người Thuỵ Sĩ là nước có GDP cao nhất thế giới, nên ôn trở thành đại gia. 

OT: bây giờ, thì con nghỉ sao, chuyện ông là đại gia..

DG: cái đầu gối của con dính với ông, thì nếu ông là đại gia, thì con là thiếu gia. Được rồi, tốt rồi nghỉ gì cho mệt.

OT: bà đầm còn chỉ ra một cái sai khác. Anh mua gạch, xi măng sắt thép rồi thuê thợ xây lên một cái nhà. Rũi cho anh ta, anh xây nhà không có phép, nhưng lại đút lót cho thanh tra xây dựng phường để họ nhắm mắt cho qua. Rồi câu chuyện xây không phép bị vỡ lỡ, người ta cưỡng chế buộc phá bỏ căn nhà. Nói tóm lại tất cả chi phí xây nhà và phá bỏ nhà đều được đưa vào GDP, nhưng tiền đủt lót thì không. 

DG: ôn lấy thí dụ ở huyện Bình Chánh, năm ngoái phải không.

OT: đó là chuyện hồi trước bà đầm biết được mới đưa ra làm thí dụ. Chuyện Huyện Bình Chánh chẵng qua là trùng hợp ngẫu nhiên. Nói tóm lại, chớ nên quá tin tưởng vào GDP, hoặc dùng GDP để chê bai ai đó, hoặc một chính sách, thì nên cẫn trọng. 

DG: ôn còn chi thêm không?

OT: bộ mệt rồi hay sao mà hỏi thế.

DG: dạ không. Chẵng qua ông BFB chỉ đưa ra một dòng cmt dài chục hàng, mà ôn phải trả lời hết 3 kỳ, mỗi kỳ 3 trang giấy. Ông cậu BFB này đúng là lời to.

OT: DG sao mà kỳ cục quá trời. Người ta đưa một cmt, thì mình có quyền tự do trả lời phản biện hay không. Người ta có chĩa súng bắt ta trả lời hay không đâu. Thôi để ôn trả lời phần chót.

DG: ôn muốn trả lời phần cmt: "thấy khối DNTN họ hiệu quả đến mức nào ? tỉ lệ lợi nhuận trên vốn đầu tư cao ntn ?  Ông mà xem những con số này sẽ thấy DNNN đang chiếm gần trọn nguồn lực của nền kinh tế và đang ăn hại trên vốn của nhân dân.... ".

OT: ừ, đúng thế. Bây giờ, ôn hỏi theo hiểu biết của DG, thì 3 nước Anh, Pháp, và Mỹ họ theo chế độ nào, TB hay CS. Và VN thì thế nào?

DG: dạ, theo hiểu biết hạn chế của con thì: cả 3 nước Anh, Pháp và Mỹ đều theo chế độ TB, còn VN theo chủ thuyết CS, nhưng quốc gia tuyên bố là Cộng Hoà XHCN, trong kinh tế thì lại theo KTTT, với mong muốn sau này lên chế độ XHCN. Có đúng không Ôn.

OT: đúng thế. Ôn hỏi tiếp: trong 4 nước này, đảng CS có đươc hoạt động không, nếu có thì được hoạt động thế nào?

DG: cái này, thì con chịu thua. Từ trước đến giờ con không quan tâm đến điều này. 

OT: ừ, thì chả bao giờ quan tâm, vì nó có sát sườn với đời sống của cái đầu gối đâu, để mà DG quan tâm.

DG: dạ, đúng thế. Mà sao ôn hỏi đủ thứ, kéo dây kéo nhợ, dài dòng thế.

OT: ôn là thế mà. Khi ôn muốn đánh giá một sự kiện gì đó, ôn thường kết nối đường dây dẫn đến sự kiện để tìm ra lời đáp. Bây giờ, (1) nước Mỹ không cho phép đãng CS hiện hữu, mặc dầu họ khuyến khích các nước khác đa đảng. Con cứ khõ Google xem Mac Carthy thì biết ông nghị sĩ Mỹ quá khích này phá tan đảng CS Mỹ thế nào. (2) nước Anh và Pháp là nguồn cảm hứng cho Các Mác cho ra chủ thuyết CS. Trong bước đầu, dân công nhân nghèo hai nước Anh Pháp này khoái chủ thuyết CS, nhưng phe TB không chịu để yên. Ở Anh họ cho phép thành lập đảng Labour Party (đảng Lao Động) bên vực quyền lợi người lao động, như vậy đảng CS chả có lý do tồn tại. Cỏn ở Pháp, người ta cho phép đảng CS hoạt động, nhưng để giảm ảnh hưởng của CS họ cho phép hoạt động đảng XHCN (partie socialiste, PS). Hiện hoạt động chính trị của Pháp bị ảnh hưởng của 2 đảng: UMP và PS. Hiện đảng PS (XHCN) đang cầm quyền cho đến 2017. Còn ở VN thì đảng CSVN làm chủ, nhưng lại theo KTTT kiểu TB. 

DG: bây giờ, con hiểu ti tí như thế này: (1) nước Mỹ theo CNTB một cách tuyệt đối, bảo vệ quyền lợi người giàu. (2) nước Anh cũng theo TBCN, nhưng để ý đến quyền lợi của người nghèo phần nào đó. (3) còn nước Pháp, mặc dù là tuyên bố TB, nhưng quyền lợi người nghèo được bảo đảm tối đa. (4) còn VN theo CNCS, theo KTTT của TB, không biết XHCN hình thù ra sao, do đó quyền lợi của dân nghèo đang "bị treo" theo qui hoạch. Đúng thế không Ôn.?

OT: giỏi lắm, đúng thế. Bây giờ, hiểu ông muốn dẫn đi đến đâu không?

DG: dạ, để con đoán xem. Hình như, ôn học Pháp về, nên có chiều hướng thiên vị với mô hình chính trị Pháp. 

OT: đúng thế, tuy nhiên trong suy luận, không nên lưa chọn quyết định theo định kiến. Ông sẽ giải thích bước tiếp của đường dẫn suy luận của ông.

DG: bây giờ con hiểu cách suy luận của ông, mà trước đây con cho là cà kê dê ngỗng, câu giờ.

OT: người không hiểu vấn đề là không có tội. Theo Ôn, những điều (giáo điều) mà một chủ thuyết nào đưa ra, hình thành giống như một bàn tiệc với vô số món ăn. CNCS thời Các Mác đã cho ra những món ăn rất hấp dẫn đối với dân nghèo: (1) món nghiệp đoàn tranh đấu cho quyền lợi công nhân; (2) món y tế miễn phí toàn dân; (3) món bảo hiễm xã hội (hưu trí, ..); (4) giáo dục miễn phí; (5) món giao thông vận tãi giá rẽ, ... Không biết bao nhiêu là món. Nhưng có một món khá hấp dẫn là: các tiện ích công công như xe lữa, hàng không, bưu điện thông tin, khí đốt xăng dầu, nhà đèn, thuỹ cục, v.v.. đều phải do các công ty quốc doanh đãm nhận, không cho tư doanh khai thác. Vì nếu cho tư nhân khai thác thì họ sẽ lên giá đều đều, tiền lãi bỏ vào túi riêng của họ, thay vì đầu tư cho lợi ích của nhân dân. Hấp dẫn phải không? Chỉ có một món khó ngữi là "làm theo năng lực, hưỡng theo nhu cầu". Người Pháp đã chọn "ăn" các món kể trên, nhưng lại tránh món chót. Do đó, nước Pháp đã thực hiện những món XHCN, chứ đâu phải là mơ hồ, 1000 năm chưa thực hiện được như ông BFB đã phê bình.

DG: à ra rứa. Do đó ông khuyên nên chọn mô hình XHCN ở Pháp.

OT: đúng thế. Nhưng có một điểm ông BFB phê bình là các công ty QDNN hoạt động không có hiệu quả, nó ngốn quá nhiều nguồn lực của quốc dân, và cho rằng là vì nó mang tính XHCN. Ông BFB, khoái chế độ TB, nên muốn nói tới một chỉ số ROI mà các nước TB sử dụng để đánh giá hiệu quả đầu tư.

DG: ROI là gì thế ôn?

OT: ROI tắt của cụm từ Return On Investment, (vòng quay đầu tư), nghỉa là một chỉ số cho biết một đồng vốn bỏ ra, thu lại được bao xu lãi. Thông thường, các công ty tư nhân có tỷ lệ ROI là 15%, nghĩa là bỏ ra 100 đồng, thu về 15 đồng tiền lãi. Các công ty QD VN, thì thường có tỷ lệ ROI dưới 3%, nghĩa là bỏ ra 100 đồng, đem về chưa tới 3 đồng tiền lãi, nghĩa là không hiệu quả. Ông BFB cho là vì theo chế độ CS mới ra rứa. 

DG: thế các công ty quốc doanh Pháp làm ăn ngon lành hơn hả Ôn, hiệu quả hơn hả.

OT: vâng, các công ty QD Pháp, làm việc theo tinh thần XHCN, trong một môi trường TB, nhưng họ làm việc rất hiệu quả, và tiến bộ hiện đại nhất so với các nước châu Âu khác, không chê vào đâu được. Bạn cứ lên Google, xem các công ty quốc doanh hàng đầu của Pháp thì biết như: SNCF (hoả xa), AIR FRANCE (hàng không), TGV (xe lúa tốc hành), PTT (bưu điện viễn thông), EADS (hàng không vũ trụ), EDF/GDF (điện ga nước), RATP (xe buýt). Giáo dục Pháp chả thua giáo dục Mỹ với chi phí du học rất rẻ: 6.000 đô ở Pháp so với 40.000 đô ở Mỹ. 

DG: ôn nói có chắc không?

OT: cứ lên mạng, tìm đọc các tờ báo đàng hoàng của Pháp như Le Monde, Figaro, Express, Nouvel Observateur, v.v.. Thì hiểu rỏ.

DG: nói vậy, tại sao các công ty quốc doanh Pháp làm việc có hiệu quả được, mà các công ty QDVN không làm được. Như vậy không thể đỗ lỗi cho chủ nghĩa TB hay CS!!!

OT: theo ôn, thì người Việt ta làm việc vô tổ chức, và vô kiểm soát theo kiểu nông dân, tới đâu hay tới đấy. Trong thời buổi hiện đại mà như thế thì khỏi bàn thêm. Thôi ôn ngưng tại đây.

DG: dạ, thôi Ôn ngừng ở đây. Hy vọng là cái ông BFB đừng làm phiền ông với những câu hỏi bực mình. Chào ông vậy. Chúc ông ngủ ngon.

OT: có chi mà bực mình. Trả lời hay không là quyền của mình. Đặt vấn đề là quyền của người ta. Facebook mà!

DƯƠNG QUANG THIỆN - 19/7/2014